Công ty khởi nghiệp tuyên bố đã phát triển card đồ họa mạnh hơn RTX 5090 gấp 10 lần: Sự thật ra sao?

Những điểm nổi bật:

• Bolt Graphics, một công ty khởi nghiệp tại Mỹ, đã giới thiệu GPU Zeus với kiến trúc RISC-V, khẳng định hiệu suất path tracing vượt trội hơn RTX 5090 gấp 10 lần.
• Zeus có thiết kế đa chiplet và bộ nhớ lớn, nhưng không tương thích với các phương pháp render truyền thống, gây khó khăn trong lĩnh vực game và AI thông thường.
• Điểm yếu lớn nhất của Zeus là hệ sinh thái phần mềm còn hạn chế, thiếu sự hỗ trợ từ cộng đồng lập trình viên.
• Zeus hướng đến các ứng dụng chuyên biệt như mô phỏng khoa học, nơi cần khả năng xử lý dữ liệu lớn và path tracing.
• Bolt Graphics cần phát triển nền tảng phần mềm mạnh mẽ để Zeus có thể cạnh tranh trên thị trường.

Bolt Graphics, một công ty khởi nghiệp có trụ sở tại Sunnyvale, California, đã gây chú ý trong giới công nghệ khi công bố GPU Zeus, với tuyên bố rằng nó có hiệu suất vượt trội hơn GeForce RTX 5090 của Nvidia gấp 10 lần trong các tác vụ path tracing (dựng hình bằng phương pháp dò tia). Tuy nhiên, sản phẩm này lại gặp phải một số vấn đề nghiêm trọng.

Zeus: GPU đa chiplet với kiến trúc RISC-V, không theo lối mòn Khác với các GPU từ Nvidia, AMD hay Intel, vốn dựa vào kiến trúc lệnh độc quyền, Zeus sử dụng RISC-V, một nền tảng mã nguồn mở. Cấu trúc lõi của Zeus bao gồm:

• Nhân scalar RVA23.
• Đơn vị tính toán FP64 ALU.
• RISC-V Vector Extension Version 1.0 (RVV 1.0), hỗ trợ nhiều kiểu dữ liệu từ 8-bit đến 64-bit.

Bolt Graphics cũng đã bổ sung các phần mở rộng độc quyền nhằm tăng tốc độ cho các tác vụ khoa học.

Zeus áp dụng thiết kế đa chiplet (multi-chiplet), với các phiên bản khác nhau:

• Zeus 1c26-032 (bản cơ bản): 1 đơn vị xử lý, 32GB LPDDR5X (băng thông 273GB/s), hỗ trợ thêm 128GB DDR5, chiplet I/O (hỗ trợ QSFP-DD 400GbE/800GbE, 2 khe PCIe Gen5 x16 với CXL 3.0, cổng GbE cho BMC).
• Zeus 2c26-064/128: 2 đơn vị xử lý, bộ nhớ LPDDR5X từ 64GB đến 128GB.
• Zeus 4c26-256: 4 chip xử lý, 4 chiplet I/O, bộ nhớ LPDDR5X 256GB, hỗ trợ tối đa 2TB DDR5 (không phải GPU thông thường, mà là giải pháp cho máy chủ).

Các chiplet xử lý và I/O kết nối với nhau qua băng thông 256GB/s. Zeus cũng được trang bị các cổng DisplayPort 2.1a và HDMI 2.1b.

Zeus mạnh về path tracing và FP64, nhưng yếu về gaming và AI thông thường

Khác với các GPU cao cấp thường tập trung vào băng thông, Zeus lại ưu tiên dung lượng bộ nhớ lớn để xử lý các tập dữ liệu khổng lồ. Các cổng mạng 400GbE/800GbE tích hợp cũng cho thấy định hướng phục vụ trung tâm dữ liệu. Tuy nhiên, Zeus không thể cạnh tranh với RTX 5090 trong các tác vụ AI và gaming truyền thống. RTX 5090 có 105 TFLOPS FP16 và 1.637 TFLOPS INT8, trong khi Zeus chỉ đạt 10 TFLOPS FP16 và 614 TFLOPS INT8 ở phiên bản single-chiplet.

Ngay cả khi Zeus hỗ trợ render truyền thống, phiên bản 1c26-32 với 10 TFLOPS FP32 cũng không thể so sánh với RTX 5090 (105 TFLOPS). Phiên bản mạnh nhất Zeus 4c26-256 có thể vượt trội hơn RTX 5090 ở một số khía cạnh, nhưng chỉ trong các tác vụ chuyên biệt như mô phỏng điện từ, nghiên cứu quang tử và tính toán FFT (Fast Fourier Transform). Zeus được thiết kế để xử lý các mô phỏng quy mô lớn, cần bộ nhớ lớn và khả năng xử lý dữ liệu nhanh mà không phụ thuộc vào bộ nhớ ngoài.

Phần mềm: Điểm yếu của Zeus

Điểm yếu lớn nhất của Zeus không nằm ở phần cứng, mà là ở hệ sinh thái phần mềm. Trong khi Nvidia có CUDA và AMD có ROCm, Bolt Graphics chưa có nền tảng phần mềm phổ biến. Dù RISC-V có thể tận dụng các công cụ mã nguồn mở, nhưng nếu thiếu sự hỗ trợ mạnh mẽ từ cộng đồng lập trình viên, Zeus sẽ gặp khó khăn trong việc cạnh tranh. Bolt đã phát triển Glowstick, một engine path tracing nội bộ, giúp cải thiện tốc độ render theo thời gian thực. Công ty tuyên bố phiên bản single-chip của Zeus có thể đạt hiệu suất cao hơn 2,5 lần so với các giải pháp hiện tại, và có thể mở rộng hiệu suất với nhiều GPU. Tuy nhiên, vẫn chưa rõ liệu Zeus có hỗ trợ các framework chuẩn công nghiệp như OpenCL, Vulkan hay các lớp chuyển đổi CUDA hay không.

Bolt Graphics đã tạo ra một sản phẩm GPU độc đáo, với hiệu năng ấn tượng trong một số lĩnh vực chuyên biệt. Tuy nhiên, việc thiếu hỗ trợ các phương pháp render truyền thống và hệ sinh thái phần mềm còn hạn chế khiến Zeus khó có thể cạnh tranh trực tiếp với Nvidia RTX 5090 trong các tác vụ gaming và AI thông thường.

Nếu Bolt Graphics có thể cung cấp bộ công cụ lập trình mạnh mẽ, trình biên dịch tối ưu và khả năng tương thích với các hệ thống HPC (High-Performance Computing) chạy Linux, Zeus có thể tìm thấy chỗ đứng trong lĩnh vực tính toán khoa học và render chuyên nghiệp. Tuy nhiên, việc “thách thức” Nvidia trong thị trường GPU phổ thông vẫn là một chặng đường dài và đầy gian nan.