Công nhân Trung Quốc Đối Mặt Với Cuộc Cách Mạng Tự Động Hóa

Trong bối cảnh công nghệ phát triển nhanh chóng, công nhân Trung Quốc đang phải đối mặt với thách thức lớn từ sự tự động hóa. Một chiến dịch đào tạo lại kỹ năng trên quy mô quốc gia đã được triển khai nhằm giúp công nhân công nghiệp thích ứng với những thay đổi này. Tuy nhiên, tốc độ thay đổi đang đặt ra nhiều thử thách cho cả người lao động lẫn các tổ chức. Tại một xưởng sản xuất ở Phật Sơn, Chen Zhen, một kỹ sư điện 38 tuổi, đang điều chỉnh các thông số trên một cánh tay robot. Đây là công việc mà anh chưa từng thực hiện độc lập trước khi tham gia khóa học chuyên ngành vào năm ngoái. Chen Zhen đã trở thành hình mẫu cho những công nhân mà hệ thống tái đào tạo của Trung Quốc đang hướng tới: có kỹ năng nâng cao, đầy tham vọng và vẫn đứng vững trong một ngành công nghiệp đang thay đổi nhanh chóng.

Với gần 80% các công ty trong khu vực dự kiến sẽ áp dụng một hình thức tự động hóa nào đó vào cuối năm, các nhà máy đang nâng cấp thiết bị và thay đổi quy trình làm việc — thường nhanh hơn khả năng thích ứng của công nhân. Đồng thời, các nhà máy cũng đang gặp khó khăn trong việc tìm kiếm lao động. Nguồn lao động của Trung Quốc đang giảm sút do tỷ lệ sinh thấp, và nhiều lao động trẻ đang rời bỏ công việc truyền thống để chuyển sang các lĩnh vực khác như thương mại điện tử hoặc làm việc tự do. Để giải quyết vấn đề này, chính quyền Trung Quốc đã khởi động một nỗ lực đào tạo lại quy mô lớn, trong đó các cơ quan chính phủ, trường học và doanh nghiệp đang hợp tác để giúp người lao động bắt kịp với yêu cầu mới. Tại Quảng Đông, chính quyền đã cam kết đầu tư 5 tỷ nhân dân tệ trong ba năm để đào tạo lại hàng triệu công nhân công nghiệp, cung cấp các khoản trợ cấp và chương trình đào tạo tùy chỉnh nhằm xây dựng lực lượng lao động có kỹ năng tự động hóa.

Thực trạng trên dây chuyền sản xuất Tại Phật Sơn, Chen Zhen đã chứng kiến sự thay đổi này. Tại công ty của anh, nơi chuyên về vận hành và bảo trì các dây chuyền sản xuất robot, công nhân thường xuyên được cử đi đào tạo lại sau khi các hệ thống tự động hóa mới được triển khai. Một số người trở lại với vai trò mới, nhưng tổng số công nhân trên một dây chuyền sản xuất thường giảm khoảng 15%. Chen Zhen cho biết, nhiều công việc lặp đi lặp lại sẽ biến mất khi robot ngày càng trở nên phổ biến. Anh cảm nhận được tốc độ thay đổi mạnh mẽ và cho rằng không có nhiều thời gian để đào tạo lại, đặc biệt là khi người lao động còn phải lo toan cho gia đình và cuộc sống hàng ngày. Việc nâng cấp kỹ thuật số đã mang lại mức tăng năng suất 16% và giảm chi phí 17% cho các nhà máy tại Phật Sơn.

Hệ thống tự động hóa hiện nay sử dụng công nghệ AI và camera độ phân giải cao để kiểm tra và phân loại sản phẩm, giúp giảm thiểu số lượng công nhân cần thiết cho các nhiệm vụ trước đây. Qin Lin, tổng giám đốc một công ty công nghệ, cho biết hệ thống của họ có thể thực hiện công việc của hàng chục công nhân chỉ với hai hoặc ba người vận hành. Điều này cho thấy sự chuyển mình mạnh mẽ trong ngành công nghiệp, nơi mà những công việc truyền thống đang dần bị thay thế bởi công nghệ hiện đại.

Đào tạo để tồn tại Tại một trung tâm đào tạo ở Phật Sơn, các giảng viên cho biết phần khó khăn nhất là thay đổi nhận thức của học viên về việc vận hành robot. Nhiều người nghĩ rằng công việc này chỉ đơn giản là bấm nút, nhưng thực tế đòi hỏi nhiều kỹ năng và kiến thức chuyên môn. Trung tâm đã đào tạo hơn 1.000 học viên thông qua các chương trình hợp tác với doanh nghiệp và các khóa học tự túc. Các học viên có động lực cao thường là những người tự bỏ tiền túi để tham gia khóa học, trong khi những người được công ty tài trợ thường thiếu động lực. Để khuyến khích học viên, các giảng viên thường mời các chuyên gia từ ngành công nghiệp đến chia sẻ kinh nghiệm và lộ trình phát triển nghề nghiệp.

Chuyển đổi nghề nghiệp từ công nhân lắp ráp sang quản lý kỹ thuật là một ví dụ điển hình cho sự thay đổi này. Jiang Jing, một cựu công nhân, hiện đang giảng dạy tại trung tâm và chia sẻ kinh nghiệm thực tế của mình với học viên. Điều này giúp học viên có cái nhìn rõ hơn về thị trường lao động và những cơ hội nghề nghiệp trong tương lai. Tuy nhiên, việc tham gia các khóa học vẫn còn gặp nhiều khó khăn do thiếu động lực từ phía công ty và sự không đồng nhất trong việc áp dụng các chương trình đào tạo.

Giải pháp cho tương lai Tại Quảng Đông, chính quyền đã cam kết đào tạo lại 3 triệu công nhân trong ba năm tới, tập trung vào các vai trò liên quan đến AI. Mục tiêu là giữ cho lực lượng lao động có thể làm việc khi tự động hóa lan rộng. Các chương trình đào tạo robot công nghiệp đã được triển khai tại nhiều cơ sở giáo dục, bao gồm Đại học Bách khoa Thuận Đức, nơi hợp tác với các nhà sản xuất hàng đầu để cung cấp các khóa học thực hành. Mô hình ba bên giữa trường học, chính phủ và doanh nghiệp giúp phân bổ chi phí và tạo ra cơ hội cho người lao động nâng cao kỹ năng.

Hệ thống đào tạo hiện tại đang gặp nhiều thách thức trong việc mở rộng quy mô và nâng cao chất lượng. Các giảng viên cần được đào tạo thường xuyên để theo kịp với sự phát triển của công nghệ. Tốc độ thay đổi trong ngành công nghiệp đang đặt ra áp lực lớn lên hệ thống giáo dục và đào tạo, và việc hỗ trợ người lao động thích ứng với những thay đổi này là điều cần thiết để đảm bảo tương lai của họ trong một thế giới ngày càng tự động hóa.