Hành Trình Đáng Kinh Ngạc Của Một Con Chip Mỹ: Từ Na Uy Đến Việt Nam

Trong thời đại công nghệ hiện nay, chất bán dẫn đã trở thành một phần không thể thiếu trong mọi lĩnh vực từ điện tử tiêu dùng đến công nghiệp nặng. Hành trình của một con chip sản xuất tại Mỹ, đi qua nhiều quốc gia khác nhau, không chỉ phản ánh sự phức tạp của chuỗi cung ứng toàn cầu mà còn cho thấy những thách thức mà ngành công nghiệp này đang phải đối mặt.

Hành Trình Toàn Cầu Của Một Con Chip Sản Xuất Tại Mỹ

Chất bán dẫn đóng vai trò quan trọng trong nền kinh tế hiện đại, cung cấp năng lượng cho mọi thứ từ thiết bị điện tử, ô tô đến các hệ thống quân sự tiên tiến. Sau nhiều năm để các quốc gia châu Á, đặc biệt là Hàn Quốc và Đài Loan, chiếm ưu thế trong lĩnh vực này, Mỹ đang nỗ lực không chỉ để đưa sản xuất trở về quê hương mà còn để khôi phục vị thế dẫn đầu trong công nghệ thông qua các chính sách công nghiệp mạnh mẽ.

Tuy nhiên, theo một phân tích từ một tờ báo lớn, ngay cả khi các nhà máy mới được xây dựng tại Mỹ, hoạt động sản xuất chip vẫn mang tính chất toàn cầu sâu sắc. Hành trình của một con chip thuộc sở hữu của một công ty sản xuất có trụ sở tại Mỹ đã cho thấy việc tách khỏi chuỗi cung ứng ở châu Á là một nhiệm vụ không hề đơn giản.

Hành trình của con chip này bắt đầu tại một nhà máy ở bang New Hampshire, Mỹ, nơi những bước đầu tiên để chế tạo một loại chất bán dẫn đặc biệt, cacbua silic, được thực hiện. Tuy nhiên, ngay từ giai đoạn đầu, quá trình sản xuất đã phụ thuộc vào:

• Nguyên liệu thô: Bột silicon và carbon đen từ Na Uy, Đức và Đài Loan.
• Máy móc và khí công nghiệp: Đến từ Mỹ, Đức và Nhật Bản.
• Bằng sở hữu trí tuệ: Từ hàng chục nhà cung cấp và nhà máy ở nước ngoài.

Sau khi trải qua quá trình nung nóng để tạo ra “xương sống” của hàng triệu con chip, chúng sẽ được gửi đến một nhà máy ở Cộng hòa Séc để được cắt thành các tấm bán dẫn mỏng.

Tiếp theo, các tấm bán dẫn này sẽ được chuyển đến một nhà máy siêu sạch ở Hàn Quốc để xử lý và chế tạo vi mạch. Sau đó, chúng sẽ tiếp tục hành trình đến các cơ sở ở Trung Quốc, Malaysia và Việt Nam để hoàn thiện, đóng gói và thử nghiệm trước khi được phân phối toàn cầu.

Điểm dừng chân cuối cùng của con chip này là tại các nhà máy của các hãng sản xuất ô tô lớn, nơi chúng sẽ được ứng dụng vào hệ thống xe điện. Một số chip khác sẽ được bán cho các nhà cung cấp phụ tùng ô tô ở Canada, Trung Quốc và Mỹ.

Giấc Mơ Hồi Hương Và Thực Tế Khó Khăn

Chip máy tính được phát minh đầu tiên ở Mỹ, nhưng từ cuối những năm 1960, các bộ phận của chuỗi cung ứng đã bắt đầu dịch chuyển ra nước ngoài khi các công ty tìm cách tiết kiệm chi phí. Với sự hỗ trợ từ chính phủ, các công ty châu Á đã có thể sản xuất chip với giá rẻ hơn và công nghệ tiên tiến hơn.

Hiện tại, thị phần sản xuất chip toàn cầu của Mỹ đã giảm xuống chỉ còn 12%, từ mức 37% vào năm 1990. Do đó, Mỹ đang nỗ lực giành lại các hoạt động sản xuất để làm cho chuỗi cung ứng trở nên linh hoạt hơn và giảm thiểu thiệt hại về kinh tế và an ninh quốc gia trong bối cảnh biến động toàn cầu.

Một nghiên cứu vào năm 2020 cho thấy, một khoản đầu tư 50 tỷ USD sẽ giúp Mỹ tăng thị phần sản xuất lên 13% hoặc 14% vào năm 2030. Nếu không có nguồn tài trợ này, thị phần của Mỹ có thể giảm xuống chỉ còn 10%.

Những Thách Thức Trong Sản Xuất Chip Tại Mỹ

Theo các chuyên gia, hoạt động sản xuất chip và thiết bị điện tử có thể vẫn tiếp tục tập trung chủ yếu ở châu Á trong tương lai gần. Các công ty công nghệ hiện đang chịu áp lực cạnh tranh lớn để giảm chi phí, do đó họ thường hợp tác với các nhà sản xuất có tay nghề cao và chi phí thấp ở châu Á.

Chi phí xây dựng các nhà máy sản xuất chip rất cao, dao động từ 5 tỷ đến 20 tỷ USD cho một nhà máy. Điều này đã khiến nhiều nhà sản xuất chọn thuê các cơ sở ở nước ngoài thay vì tự xây dựng. Chip cũng là sản phẩm nhỏ và nhẹ, nên việc di chuyển chúng khắp thế giới để thực hiện các công đoạn khác nhau trở nên dễ dàng hơn.

Thực tế cho thấy, chi phí sản xuất một con chip tại Mỹ cao hơn từ 30% đến 50% so với tại châu Á, do giá nhân công cao hơn, chi phí vật liệu đắt đỏ hơn và các quy định về môi trường nghiêm ngặt hơn. Mỹ cũng đang đối mặt với tình trạng thiếu hụt nhân lực kỹ thuật chuyên sâu, trong khi ngành bán dẫn lại đòi hỏi một lượng lớn kỹ sư về vật liệu, cơ khí chính xác, hóa học và thiết kế vi mạch.

Một nghiên cứu vào năm 2020 cho thấy chip và các bộ phận liên quan có thể vượt qua biên giới quốc tế tới 70 lần hoặc hơn trước khi đến tay người tiêu dùng cuối cùng. Quá trình di chuyển của một con chip có thể đạt hơn 25.000 dặm (hơn 40.000 km).

“Ý tưởng cho rằng chúng tôi có thể tự cung tự cấp là không thực tế. Chúng tôi là một phần của chuỗi cung ứng toàn cầu này, dù muốn hay không,” một chuyên gia trong ngành nhận định.

Cuộc Tái Thiết Không Dễ Dàng

Mỹ đã từng dẫn đầu thế giới về chip nhớ vào những năm 1980, nhưng đã mất vị thế vào tay Nhật Bản và Hàn Quốc. Giờ đây, với các chính sách công nghiệp chưa từng có và cam kết đầu tư dài hạn, Mỹ đang quyết tâm trở lại đường đua. Cuộc tái thiết này sẽ không hề dễ dàng, nhưng có thể định hình lại tương lai công nghệ toàn cầu trong nhiều thập kỷ tới.

Việc chính phủ Mỹ và châu Âu tăng cường trợ cấp cho các nhà sản xuất chip cho thấy sự công nhận rằng chất bán dẫn không chỉ quan trọng đối với an ninh quốc gia mà còn cho cuộc sống hàng ngày của người dân. Các Giám đốc điều hành trong ngành kỳ vọng doanh thu toàn cầu của ngành bán dẫn sẽ tăng gấp đôi lên hơn 1 nghìn tỷ USD mỗi năm trong thập kỷ tới, tạo ra một cơ sở vững chắc cho các khoản đầu tư khổng lồ này.