Nhật Bản và Hành Trình Sản Xuất Chip 2nm: Những Bước Tiến Đáng Chú Ý

“Chúng tôi đang ở giai đoạn khởi đầu của một hành trình dài. Mặc dù không thể quá lạc quan, nhưng chúng tôi đang tiến từng bước vững chắc.” – Ông Atsuyoshi Koike, Chủ tịch của một công ty công nghệ hàng đầu, đã chia sẻ về tiến độ của họ trong việc sản xuất hàng loạt chip 2nm vào năm 2027. Vào ngày 1 tháng 4 vừa qua, Bộ Kinh tế, Thương mại và Công nghiệp Nhật Bản đã công bố quyết định hỗ trợ thêm 802,5 tỷ Yên cho công ty này, nhằm thúc đẩy sản xuất chất bán dẫn tiên tiến nhất. Tổng số tiền hỗ trợ từ năm 2022 đã lên tới 1.722,5 tỷ Yên, cho thấy sự cam kết mạnh mẽ của chính phủ trong việc phát triển ngành công nghiệp bán dẫn.

Được thành lập vào năm 2022, công ty này đã thu hút sự đầu tư từ nhiều tập đoàn lớn trong nước như Toyota, NTT và Sony. Họ đã bắt đầu xây dựng nhà máy tại Chitose, Hokkaido từ năm 2023 và đã hoàn tất việc lắp đặt các thiết bị sản xuất. Với sự hỗ trợ tài chính này, công ty sẽ tiến hành vận hành dây chuyền sản xuất thử nghiệm và phát triển bộ công cụ thiết kế cho khách hàng, mở ra cơ hội mới cho ngành công nghiệp bán dẫn Nhật Bản.

Trong hơn một năm qua, việc huy động vốn cho dự án này đã trở thành một thách thức lớn. Tại buổi họp báo, ông Koike cho biết: “Với sự hỗ trợ này, chúng tôi gần như có thể đáp ứng được 2 nghìn tỷ Yên cần thiết cho nghiên cứu và phát triển. Tuy nhiên, để tiến tới sản xuất hàng loạt, chúng tôi sẽ cần thêm khoảng 3 nghìn tỷ Yên nữa.” Ông nhấn mạnh rằng tổng cộng khoảng 5 nghìn tỷ Yên là cần thiết để hoàn thành mục tiêu sản xuất hàng loạt.

Khoản vốn hơn 1,7 nghìn tỷ Yên đã huy động được cho đến nay chủ yếu thông qua một chương trình hỗ trợ nghiên cứu từ một tổ chức phát triển công nghệ. Mục đích của các khoản vốn này chỉ giới hạn trong nghiên cứu và phát triển. Khi công ty chuyển sang hoạt động sản xuất theo hợp đồng, họ sẽ không còn nhận được hỗ trợ theo khuôn khổ truyền thống và cần tìm kiếm các phương thức huy động vốn khác. Việc đảm bảo 3 nghìn tỷ Yên còn lại cho sản xuất hàng loạt là điều bắt buộc.

Để giải quyết vấn đề này, vào cuối năm 2024, chính phủ Nhật Bản đã xây dựng một kế hoạch hỗ trợ cho ngành công nghiệp AI và bán dẫn. Kế hoạch này dự kiến sẽ hỗ trợ tổng cộng hơn 10 nghìn tỷ Yên cho lĩnh vực này cho đến năm 2030, đồng thời thu hút hơn 50 nghìn tỷ Yên vốn đầu tư từ cả khu vực công và tư nhân trong 10 năm tới. Thông qua kế hoạch này, Bộ Kinh tế, Thương mại và Công nghiệp sẽ đóng vai trò chủ đạo.

Trưởng phòng Công nghiệp Thông tin thuộc Bộ Kinh tế, Thương mại và Công nghiệp đã giải thích rằng: “Trong số 2 nghìn tỷ Yên hỗ trợ nghiên cứu và phát triển, một phần sẽ được yêu cầu ngân sách cho năm tài chính 2026 tới, và việc ủy thác nghiên cứu sẽ kết thúc. Bước tiếp theo chính là kế hoạch hỗ trợ cho công ty.” Kế hoạch này thực chất là một bản sửa đổi của luật hiện hành, nhằm bổ sung các nhiệm vụ mới cho cơ quan xúc tiến công nghệ thông tin.

Nhiệm vụ đầu tiên là “đầu tư vào các doanh nghiệp tư nhân”. Chính phủ sẽ thực hiện đầu tư thông qua cơ quan xúc tiến công nghệ thông tin, với dự kiến đầu tư 100 tỷ Yên vào công ty này trong năm tài chính 2025. Tuy nhiên, vốn đầu tư từ các cổ đông hiện tại chỉ dừng lại ở mức 7,3 tỷ Yên. Do đó, công ty đang kêu gọi thêm khoảng 100 tỷ Yên từ khu vực tư nhân. Ông Koike khẳng định rằng “đã có những tiến triển nhất định” trong việc này.

Nhiệm vụ thứ hai là “góp vốn bằng hiện vật là cơ sở vật chất và thiết bị”. Hiện tại, nhà máy và các thiết bị mà công ty đang sử dụng cho nghiên cứu và phát triển thuộc sở hữu của tổ chức phát triển công nghệ. Để giảm bớt gánh nặng tài chính khi chuyển sang giai đoạn sản xuất hàng loạt, cơ quan xúc tiến công nghệ sẽ mua lại tài sản từ tổ chức này và sau đó “góp vốn bằng hiện vật” cho công ty.

Nhiệm vụ thứ ba là “bảo lãnh nợ cho các khoản vay từ khu vực tư nhân”. Chính phủ sẽ đứng ra bảo lãnh cho các khoản vay này nhằm thu hút sự tham gia của các tổ chức tài chính tư nhân. Tuy nhiên, có ý kiến cho rằng việc này có thể gặp khó khăn do lịch sử các tổ chức tài chính trong việc xử lý nợ xấu.

Nhìn chung, mặc dù có nhiều thách thức phía trước, nhưng Nhật Bản đang nỗ lực không ngừng để khẳng định vị thế của mình trong ngành công nghiệp bán dẫn toàn cầu, với mục tiêu sản xuất chip 2nm vào năm 2027.